“What, if any, is your relationship with the African continent?”
De bovenstaande vraag komt uit een interview met de Nederlandse kunstenaar Ruud van Empel (1958), en werd gesteld in een artikel over zijn werk. De vraag kon niet uitblijven, gezien het belangrijkste deel van zijn oeuvre bestaat uit hyperrealistische fotoportretten van zwarte kinderen in een tropische omgeving. Zijn antwoord: “I don’t have a special relationship with the African continent.”. Van Empel’s werk wordt internationaal tentoongesteld en lijkt vooral op veel waardering te oogsten in de Verenigde Staten.
Het analyseren van de weergave van het zwarte lichaam in kunst kan waardevol zijn voor het doorzien van stereotyperingen, machtsverhoudingen tussen de kunstenaar en de afgebeelde en verschillende manieren van representatie. Het beoogde doel van deze paper is het beginnen van een dialoog over de representatie van het zwarte lichaam in het werk van hedendaagse kunstfotografen. De hoofdvraag van het onderzoek luidt: welke problemen doen zich voor wanneer witte Nederlandse kunstfotografen ‘zwarte’ onderwerpen afbeelden?
Voor een antwoord op deze vraag behandel ik eerst het werk van Ruud van Empel (afbeelding 1), en vervolgens dat van Jan Hoek (afbeelding 2). Door hun totaal verschillende aanpakken te analyseren en vergelijken, komt in het essay het spanningsveld naar voren waarbinnen de kunstenaars actief zijn.
