Stereotypering in de Nederlandse filmindustrie – Daimy Comijs

Ik stapte het vak Afro-Nederlandse in met de hoop om meer te weten te komen over de Afro-Nederlandse gemeenschap en wat het betekent om een Afro-Nederlanders te zijn in Nederland. Wanneer ik kijk naar hoe Afro-Nederlanders gerepresenteerd worden in schoolboeken, in de media en in maatschappelijke debatten, wordt er meestal een wij/zij perspectief gecreëerd. Als er gekeken wordt naar de slavernij in schoolboeken, wordt het vaak alleen belicht vanuit het Europese perspectief en wanneer er Afro-Nederlanders een rol krijgen in een Nederlandse film zijn het vaak stereotype karakters.                                                  Tijdens het vak Afro-Nederlandse studies kregen wij een alternatieve kijk op de geschiedenis van Afro-Nederlanders. We begonnen bij het continent Afrika en eindigden in de huidige maatschappij. De lessen werden ondersteund door verschillende experts van het vakgebied, waardoor we volop in de onderwerpen konden duiken. Daarnaast kregen wij door de verschillende uitstapjes een duidelijk beeld over hoe de nalatenschap van het kolonialisme nog doorwerkt in de samenleving.                                                                                                                        Ik heb voor mijn paper onderzoek gedaan naar stereotypering van Afro-Nederlanders in de filmindustrie. Ik heb daarom gekozen om Alleen maar nette mensen en Tuintje in mijn hart te analyseren omdat dit films waren die recent zijn gemaakt. Ik hoopte hierdoor een duidelijk beeld te krijgen van de stereotypes die onze huidige maatschappij rondcirculeren en misschien ook wel tot uiting komen in de filmindustrie. Mijn onderzoeksvraag luidde dan ook: In hoeverre worden stereotypes van Afro-Nederlanders bevestigd in de films Alleen maar nette mensen en Tuintje in mijn hart ?                                                                                         Om deze analyse uit te voeren heb ik eerst onderzocht wat werd verstaan onder de term ‘stereotype’ en welke stereotypen van Afro-Nederlanders voorkomen in onze maatschappij. Met een stereotype wordt, in het kort, een bepaalde groep ingedeeld op vooroordelen. In de maatschappij zijn er dan ook nog verschillende stereotypes van Afro-Nederlanders te vinden. Volgens Philonema Essed komen verschillende stereotypen nog vanuit het  koloniale tijdperk. Zo worden de Afro-Nederlanders nog steeds gezien als inferieur aan de Nederlanders. Daarnaast wordt er een beeld geschetst van Afro-Nederlanders als lui, onbeschaafd en minder intelligent. Volgens Gloria Wekker wordt de Afro-Nederlander ook gestereotypeerd dat als hyperseksueel, dit staat in verband met het koloniale idee dat donkere mensen dichter bij de natuur staan en dus seksueler zijn.                                                                                     Uit mijn analyse van de films Alleen maar nette mensen en Tuintje in mijn hart blijkt dat er verschillende stereotypen tot uiting komen. Zo worden in beide films de Afro-Nederlandse karakters als hyperseksueel geportretteerd. De karakters zijn constant bezig met seks en er wordt dan ook een verschil gemaakt tussen hoe Nederlanders en Afro-Nederlanders seks hebben. Zo stelt de hoofdpersoon van Alleen maar nette mensen dat seks met een Surinamer ‘een hele andere tak van sport is’.                                                                                            Ook worden de Afro-Nederlanders gestereotypeerd als lui en onintelligent. In tuintje in mijn hart zijn de Nederlandse Axel en zijn dochter Wonnie de enigen die gestudeerd hebben, terwijl de rest van de familie, die Surinaamse roots heeft, dit niet heeft gedaan. In Alleen maar nette mensen wordt een donkere studente uitgemaakt voor ‘bounty’ (iemand die donker is van buiten, maar wit van binnen), omdat zij zich zou aanpassen aan de Nederlandse intellectuele maatstaven en daarmee haar ‘eigen natuur’ verloochent. De stereotypen staan daarmee op dezelfde lijn als de stereotypen die geworteld liggen in het (post)koloniale gedachtegoed.                                                                                                                                                       Ik hoop dat ik met mijn onderzoek heb laten zien dat de stereotypen die in de maatschappij circuleren, ook bevestigd worden in de filmindustrie. Door bewustzijn te creëren van de stereotyperingen in de maatschappij en in de media, hoop ik op een betere representatie van Afro-Nederlanders.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *